Adam lali tapel:
Poho ka baraya jeung poho ka lemah cai.
---
Adat kakurung ku iga:
Adat nu hese digantina.
---
Adean ku kuda beureum:
Beunghar ku barang titipan atawa ginding ku pakean batur.
---
Adigung adiguna:
Gede hulu, boga rasa leuwih ti batur, kaciri dina laku lampahna jeung.
---
Aya astana sajeungkal:
Anu mustahil oge oge bisa kajadian.
---
Aya jalan komo meuntas:
Eukeur mah aya maksud, turug turug aya pilantaraneun.
---
Aya bagja teu daulat:
Arek meunang bagja atawa kauntungan tapi teu tulus.
---
Aya Peurah:
Aya komara, aya harega, aya pangaji.
---
Ayakan tara meunang kancra:
Nu bodo jeung nu pinter moal sarua darajatna jeung panghasilanana.
---
Akal koja:
Pinter dina kagorengan atawa kajahatan.
---
Aku panggung:
darehdeh jeung mere maweh, ngan hanjakal ku ieu aing asa pangpunjulna, pangbeungharna jste.
---
Aku aku angga:
Ngaku barang batur kalawan ngandung maksud hayang mibanda. Ngaku baraya batur anu beunghar atawa jeneng, mamrih kahormatan atawa kauntungan.
---
Aki aki tujuh mulud:
Lalaki nu geus kolot pisan.
---
Alak paul:
Tempatna nu lain dikieuna, ngeunaan jauhna jeung pisusaheunana.
---
Alak alak cumampaka:
Resep jeung hayang dipuji batur, boga rasa pangpunjulna. Anu handap hayang nyaruaan nu luhur, nu hina hayang nyaruaan nu muya.
---
Alus panggung:
alus laur hade ome, Tegep dedeg pangadegna.
---
Ambek nyedek tanaga midek:
Ari napssu pohara gedena, ngan masih bisa meper diri.
---
Anak merak kukuncungan:
Sipaat-sipat nu aya di anak, babakuna nu hadena, sasarina loba anu diturunkrun ku kolotna.
---
Anak puputon:
Anak nu kacida didama-damana, nu pohara dipikanyaah.
---
Anjing ngagogogan kalong:
Mikahayang nu lain lain, nu pamohalan pilaksanaeun.
---
Aub payung, sabet panon, sabasoba:
Wewengkon, ngeunaan tanah.
---
Ari umur tunggang gunung, angen angen pecat sawed:
Ari umur geus kolot tapi hate ngongoraeun keneh.
---
Asa ditonjok congcot:
Meunang kabungah nu gede, anu saenyana teu diarep arep.
---
Asa nanggeuy endog beubeureumna:
Kacida nyaahna.
---
Asa potong leungeun katuhu:
Leungiteu jalma nu pohara hade gawena.
---
Ati mungkir beungeut nyinghareup:
Palsu, siga sono, tapi henteu. Siga suka, tapi henteu, siga nyaah tapi hanteu.
---
Ambekna sakulit bawang:
Gampang pisan ambek, jeung mun geus ambek teu reureuh sakeudeung.
---
Aya jalan komo meuntas:
Aya lantaran anu diarep arep ti tadina nepi ka maksud urang gancang
kalaksanakeun.
---
Asa dijual payu:
Ngungun dumeh nyorangan di panyabaan, jauh ti indung bapa.
---
Anjing ngagogogan kalong:
Mikahayang nu moal baka; kasorang.
---
Anak merak kukuncungan:
Turuna anu hade laku lampahna, luhur budina, galibna sok hade deui laku lampahna, luhur deui budina, cara luluhurna bae.
---
Asa ditumbu umur:
Boga rasa kahutangan budi anu pohara gedena.
---
Aya jalan komo meuntas:
Aya pilantaraneun atawa pijalaneun pikeun ngalaksanakeun atawa ngabulkeun kahayang.
---
Asa nyanghulu ka jarian:
Ngawula ka anu sahandapeun umur pangarti atawa pangalaman.
---
Aya di sihung maung:
Kulantaran loba kawawuh gegeden dina aya karerepet atawa kaperluan penting gampang naker meunang pitulungna.
---
Ari diarah supana, kudu dipiara catangna:
Naon bae nu mere hasil ka urang kudu diurus bener bener.
---
Beuteung anjingeun:
Ngeunaan ka jelema nu beuteungna cara/siga beuteung anjing.
---
Belang bayah gindi pikir:
Boga pikiran goreng ka papada kawula.
---
Baleg tampele:
Ari rasa tresna ka lalaki geus aya, ngan lamun papanggih jeung jelemana gede keneh kaera.
---
Bali geusan ngajadi:
Tempat dilahirkeun.
---
Balung kulit kotok meuting:
Teu eureun eureun nyeri hate ti baheula nepi ka kiwari.
---
Balungbang timur, caang bulan opat belas, jalan gede sasapuan:
Beak karep ku rido jeung beresih hate.
---
Banda tatalang raga:
Lamun urang papanggih jeung karerepet, gering upaman, euweuh halangan urang ngajual barang nu aya pikeun ngabela diri, meuli ubar sangkan waras.
---
Bengkung ngariung bongkok ngaronyok:
Babarengan sok sanajan dina hina, rugi, atawa cilaka.
---
Beurat nyuhun beurat nanggung, beurat narimakeunana:
Pohara narimakeunana kana pitulung, ngan teu kawasa ngedalkeun ku lisan atawa tulisan, Anging Gusti nu ningali.
---
Beureum paneureuy:
Seuseut batan neureuy keueus, Hese pisan, seuseut seuat ngahasilkeun maksud.
---
Beurat birit:
Hese jeung sungkan dititah.
---
Biwir nyiru rombengeun:
Resep mukakeun rasiah sorangan atawa rasiah batur.
---
Biwir sambung lemek, suku sambung lengkah:
Henteu milu milu kana tanggung ajwabna mah, ieu mah ngan saukur mangnepikeun dumeh jadi utusan, ngemban timbalan tinu lian.
---
Bobo sapanon carang sapakan:
Aya kuciwana, lantaran aya kakuranganana atawa karuksakanana.
---
Bobor karahayuan:
Henteu rahayu, henteu salamet, meunang kacilakaan atawa tiwas.
---
Buluan belut, jangjangan oray:
Pamohalan kajadian.
---
Bungbulang tunda:
Tunda talatah.Lamun dititah tara sok pek ku maneh, tapi sok nitah deui ka batur.
---
Bur beureum bur hideung, hurung nagtung siang leumpang:
Ginding, loba pakean anu aralus dipake.
---
Buburuh nyatu diupah beas:
Nyiar pangarti tur diburuhan atawa digajih.
---
Buruk buruk papan jati:
Ka sobat atawa ka baraya mah sok hayang ngahampura bae lamun aya kasalahan teh.
---
Bonteng ngalawan kadu:
Nu leutik ngalawan nu gede.
---
Buntut kasiran:
Koret, medit, ngeupeul, tara pisan daek barangbere.
---
Biwir nyiru rombengeun:
Resep ngucah ngaceh rasiah atawa kaaeban boh nu sorangan boh nu batur.
---
Budi santri, legeg lebe, ari lampah euwah euwah:
Ari laku lampah mah kawas santri tapi sok ceceremed.
---
Bluk nyuuh blak nangkarak:
Kabina bina rajina dina enggoning nyiar kipayah.
---
Bilih aya tutus bengkung:
Bisi salah pokpokanana.
---
Cara bueuk meunang mabuk:
Ngeluk bae, teu lemek teu carek, euweuh hojah, euweuh karep, euweuh
kahayang sabab era tawa sieun.
---
Ciri sabumi cara sadesa:
Beda tempatna, beda deui adat jeung kabiasaanana.
---
Caang bulan dadamaran:
Migawe nu kurang mangfaat.
---
Cara jogjog mondok:
Carekcok bae, mani gandeng naker.
---
Cara gaang katincak:
Anu tadina rame kacida, ayeuna mah jadi jempling pisan.
---
Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok:
Najan bodo asal leukeun diajarna lila lila oge tangtu bisa.
---
Ceuli lentaheun:
Sok gancang nyaritakeun ka batur naon bae anu kadenge, turtaning tacan karuhan eta beja teh bener henteuna.
---
Cileuncang mande sagara, Cecendet mande kiara, hunyur nandean gunung:
Nyaruaan ka jelema anu saluhureun harkatna, darajatna atawa pangabogana.
---
Cacag nangkaeun:
Hanteu beres, hanteu rata.
---
Cecendet mande kiara:
Nu leutik nyaruaan anu gede, nu miskin nyaruaan nu beunghar.
---
Cara simeut hiris, tai kana beuheung beuheung:
Pohara bodona, beunang dibobodo atawa ditipu ku batur.
---
Cangkir emas eusi delan:
Omonganana mah alus nepi ka urang jadi percaya jeung kataji, tapi hatena jahat jeung matak bahaya ka urang.
---
Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok:
Ku dileukeunan mah sakumaha hesena ge lila-lila jadi bisa.
---
Cicing dina sihung maung:
Nganjrek di jelema anu nyusahkeun atawa bakal nyilakakeun ka diri urang.
---
Clik putih clak herang:
Kaluar tian ahte anu beresih, rido pisan, teu aya geuneuk maleukmeuk.
---
Congo congo ku amis, mun rek mais oge puhuna:
Kumaha arek bageurna dinu ajdi anak, lamun bapana henteu bageur.
---
Dipiamis buah gintung:
Disangka hade jeung bageur, tapi buktina goreng jeung jahat.
---
Daek macok embung dipacok:
Daek ngarah kana rejeki atawa pakaya batur, tapi diarah rejekina atawa pakayana ku batur mah embung.
---
Dagang oncom rancatan emas:
Ari modalna gede kacida, ngan batina anu diarah kacida leutikna.
---
Dah bawang dah kapas:
Tah barangna tah duitna.
---
Disakompet daunkeun, dihurun suluh:
Dihijikeun bae, disaruakeun bae, teu dibeda beda.
---
Deugdeug tanjeuran:
Pada ngadeugdeug, pada nongton, sabab jadi tongtonan kulantaran pinter dina kasenian.
---
Deukeut deukeut anak taleus:
Ari imahna mah puguh padeukeut, ngan hanjakal teu nyaho tibareto yen baraya.
---
Dihin pinasti, anyar pinanggih:
ditangtukeunana, ngan kakara ayeuna kalakonanana atawa kapanggihna.
---
Dogdog pangrewong:
Bantuan abu euweuh hartina, dina teu aya oge teu naon naon.
---
Dogong dogong tulak cau, geus gede dituar batur:
Ngantian jeung mahugi parawan ti keur leutik keneh, sugan diparengkeun ku nu Kawasa jadi pipamajikaneun, na ari geus gede dikawin batur, atuh hese cape taya gawe.
---
Dosa salaput hulu:
Kacida loba dosana.
---
Duum tinggi:
Ngabagikeun naon naon henteu kalawan adil aya nu loba, aya bu saeutik.
---
Dipiamis buah gintung:
Disangka hade jeung bageur tapi buktina goreng jeung jahat.
---
Dikungkung teu diawur, dicangcang teu diparaban:
Ari dipegat mah teu acan, ngan geus teu dipeutingan jeung teu dibalanjaan.
---
Daluang katinggang mangsi:
Susuganan katuliskeun aya jodo (waris).
---
Dihin punasti anyar pinanggih:
Baheula ditangtukeunana, kakara ayeuna kalampahanana. Geus kitu ti ajalina, kakara ayeuna kajadianana.
---
Deukeut deukeut anak taleus:
Ari imah puguh oge padeukeut ngan hanjakal hanteu nyaho ti bareto, yen eta the baraya.
---
Ditangtang ditengteng dijieun bonteng sapasi:
Dialak ilik lantaran dianggap aneh.
---
Ditilik ti gigir lenggik, disawang ti tukang lenjang, diteuteup ti hareup sieup:
Lenjang jeung geulis pisan, pantes kewes.
---
Elmu ajug:
Pinter ari mapatahan batur mah, tapi prak ku sorangan henteu.
---
Elmu sapi:
Samiuk (ngahiji) kana kagorengan.
---
Elmu tumbila:
Nu boga imah ngarugikeun ka tatamu.
---
Elok bangkong:
Nuju sakarat, ngan kari tunggu dawuh bae.
---
Endog sapatarangan, peupeus hiji, peupeus kabeh:
Kasusah atawa karerepet anu tumiba ka dulur, baraya atawa sobat, balukarna ngabingungkeun atawa nyusahkeun ka sarerea.
---
Endog tara megar kabeh:
Najan saindung sabapa henteu sarua milikna, rejekina atawa darajatna.
---
Galehgeh gado:
Darehdeh tapi henteu terus kana hate:
---
Gancang pincang:
Kulantaran digawena buru buru jeung kurang ati ati hasilna teh teu nyugemakeun.
---
Gantung denge:
Hanteu terus bisa ngadengekeun hiji perkara jeung pohara hayangna neruskeun ngadengekeun.
---
Gantung teureuyeun:
Hanteu terus daharna sabab dahareunana geus beak atawa daharna kapaksa kudu eureun heula ku lantaran aya dahareun nu didagoan.
---
Gede gunung pananggeuhan:
Adigung kulanatran boga kolot atawa baraya baleunghar ataw jareneng.
---
Gede gede kayu randu, doake pamikul bengkung, dipake lincar sok anggang, dipake pancir ngajedig:
Ngeunaan ka jelema anu jangkung ahrelung tur dedeg ngan hanjakal gawena jeung karajinanana goreng.
---
Geulis sisi, laur gunung, sonagar huma:
Ari rupa mah tegep ngan dangong dusun meledug.
---
Gindi pikir belang bayah:
Goreng hate, dolim, julig, dengki.
---
Ginding kakampis:
Ari pake mah ginding ngan duit teu boga.
---
Giri lungsi tanpa hina:
Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah dihina.
---
Goong saba karia:
Datang sorangan ka anu keur kariaan sanajan hanteu di ondang, maksudna hayang dititah gawe sangkan seubeuh baranghakan.
---
Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi:
Euweuh anggeusna, euweuh beakna.
---
Gurat batu:
Pageuh kana jangji.
---
Getas harupateun, pinggeus harepan:
Gampang pisan nyalahkeun atawa ngahukum ka batur.
---
Ginding kakampis:
Ari pake mah ginding, ngan duit teu boga.
---
Gindi pikir belang bayah:
Boga pikiran goreng ka papada kawula.
---
Gede gunung pananggeuhan:
Boga ahli atawa kawawuhan anu beunghar atawa jadi gegeden, dina urang aya karerepet atawa butuh ku pitulung, eta jalma bisa nulungan ka urang ku kabeungharan atawa kakawasaan.
---
Gusti Alloh tara nanggeuy dibongkokna:
Gusti Alloh tara nangtayungan ka mahlukna anu salah atawa boga dosa ka papada kawula.
---
Giri lungsi tanpa hina:
Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah dihina.
---
Hampang birit:
Gampang jeung adekan dititah.
---
Hayang untung jadi buntung:
Teu papanggih ari jeung kauntungan mah, papanggih soteh jeung karugian anu sama sakali henteu diarep arep.
---
Hade gogog hade tagog:
Hade basa jeung hade tingkah lakuna.
---
Hambur bacot murah congcot:
Goreng sungutna jeung sok mindeng nyarekan deuih tapi berehan sok daek barangbere dahareun.
---
Handap lanyap:
Handap asor, daek ngahprmat ka batur, tapi boga hate luhur, tungtungna sok ngunghak jeung kurang ajar, temahna batur loba nu teu resepeun.
---
Hirup nuhun paeh dirampes:
Rido pisan pasrah pisan, teu boga kahayang naon naon.
---
Hapa hapa ge ranggeuyan:
Miskin miskin oge da boga salaki nu ngurus jeung nangtayungan.
---
Harewos bojong:
Harewos anu cukup tarikna, nepi kadenge ku jelema anu deukeut kalawan tetela pisan.
---
Harus omong batan goong:
Beja teh sasarina sok gampang jeung gancang nerekab, kulantaran umuna sok pabeja beja.
---
Hejo tihang:
Resep jeung remen gunta ganti imah tempat atawa pagawean.
---
Herang herang kari mata, teuas teuas kari bincurang:
Bareto mah beunghar ayeuna kari miskina
---
Herang caina beunang laukna:
Nu dipikahayang bisa laksana tur teu nganyenyeri batur.
---
Hanteu gedag bulu salambar:
Hanteu sieun atawa gimir saeutik eutik acan.
---
Heueuh heueuh bueuk:
Nyatujuan ari diluar mah, ngan bae henteu terus jeung hatena.
---
Heurin ku letah:
Hayang jeung perlu ngabejakeun hiji perkara, ngan sieun pok kulantaran loba karisi/karempan
---
Haripeut ku teuteureuyeun:
Gancang atoh dina meunangna rejeki, boh dahareun boh duit kalawan teu ngingetkeun balukarna ieu teh rejeki halal atawa haram.
---
Hirup dinuhun paeh dirampes:
Pasrah pisan, rido pisan teu boga kahayang naon naon.
---
Hirup ku panyukup gede ku pamere:
Hirup samahi mahi ku pamere batur bae, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah.
---
Hirup ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja:
Kudu bageur kudu hade laku lampah supaya alus kacaritakeunana.
---
Hulu dugul dihihidan:
Nu keur senang tambang senang, nu keur untung tambah untung.
---
Hunyur nandean gunung:
Nyaruaan ka jelema saluhureun harkatna atawa pangabogana.
---
Hurung nangtung siang leumpang:
Ginding karana make papakean atawa perhiasan anu aralus.
---
Halodo sataun lantis ku hujan sapoe:
Kahadean anu sakitu gedena tur lilana leungit pisan ku kagorengan atawa kasalahan sapoe.
---
Herang caina beunang laukna:
Maksud bisa kahontal kalawan beres teu aya pihak anu dirugikeun atawa dinyenyeri.
---
Heurin ku letah:
Teu kaduga ngabongkar hiji perkara kulantaran loba karisi karempan paur jeung inggis ku balukarna.
---
Hapa hapa ge ranggeuyan:
Enya ari miskin tea mah, ngan lumayan da ari salaki mah boga.
---
Hurung nagtung siang leumpang:
Eukeur mang beunghar loba pakean anu aralus turug turug resep ngaginding.
---
Inggis manan maut hinis, rempan batan mesat gobang:
Inggis jeung paur kabina bina
---
Ilang along margahina, katinggang pangpung dilebok maung, rambutna salambar, getihna satetes, ambekanana sadami, agamana darigamana, kaula nyerenkeun:
Masrahkeun sagalagalana hadena gorengna, bagja cilakana (biasana sok dipake dina seserahan).
---
Indung lembu bapa banteng:
Ti indung jeung bapa turunan menak jeung beunghar.
---
Inggis batan maut hinis:
Pohara risina, pohara paurna.
---
Ipis kulit beungeut:
Gede kaera.
---
Iwak nangtang sujen:
Wani nyorang picilakaeun, pibalaieun atawa pibahayaeun.
---
Ieu aing uyah kidul:
Boga rasa pangleuwihna ti pada batur, boh ngeunaan rupa, pangarti, pangaboga, pangkat atawa kakawasaan.
---
Jauh ka bedug:
Dusun,bodo, euweuh kanyaho.
---
Jabung tumalapung sabda tumapalang:
Milu nyaritakeun hiji perkara sakapeung nempasan omongan batur, nyeta nyeta siga nu nyaho, padahal teu nyaho nanaon.
---
Jadi maung malang:
Jadi panghalang, ngeunaan ka lalaki nu ngahalangan pijodoeun hiji awewe.
---
Jadi senen kalemekan:
Mindeng dicaritakeun batur.
---
Jadi sabiwir hiji:
Jadi carita jalma loba.
---
Jaman cacing dua saduit:
Jaman baheula pisan.
---
Jauh ka bedug anggang ka dayeuh:
Dusun, teu nyaho di tata-titi, tidak tanduk, suba sita, duduga jeung peryoga.
---
Jati kasilih ku junti:
Pribumi kaeehkeun ku urang asing.
---
Jawadah tutung biritna,sacarana sacarana:
Unggal bangsa beda adat jeung kabiasaanana.
---
Jejer pasar:
Lumrah bae, mun ka lalaki, kasep henteu, goreng henteu.
---
Jegjeg ceker:
Cape kulantaran leumpang ka dieu ka dieu.
---
Jeung leweh mah mending waleh:
Leuwih hade wakca balaka ngedalkeun kahayang ti batan ngandung kabingung teu wani pok nyarita.
---
Jogjog neureuy buah loa:
Mikarep ka anu lain babad.
---
Jauh jauh panjang gagang:
Hanas jauh jauh oge dijugjug, ngan hanjakal ku teu hasil.
---
Jati kasilih ku junti:
Pribumi kaelehkeun ku semah (urang asing), upamana dina nyiar kipayah.
---
Jogjog neureuy buah loa:
Milampah anu moal pihasileun.
---
Kurung batok:
Teu resep nyanyabaan, ni*mat cicing diimah bae.
---
Kuer nuju bentang surem:
Keur sue,atawa tiis badan, lamun guna tani ku hama, lamun dagang terusterusan rugi bae.
---
Kandel kulit beungeut:
Euweuh kaera.
---
Kawas lauk asup kana bubu:
Gampang meunangna jeung asup kana hiji pagawean, tapi hese kaluarna jeung negcagkeunana eta pagawean (masalah).
---
Kawas hayan keur endogan:
Ciling cingcat bae, teu bisa cicing.
---
Kahieuman bangkong:
Ku ayana barang titipan di urang, urang teh nepi ka jiga beunghar katenjona ku batur mah padahal miskin teu boga nanaon.
---
Kajeun panas tonggong asal tiis beuteung:
Kajeun teuing cape gawe asal bisa dahar kalawan cukup.
---
Kalapa bijil ti cungap:
Ngucah ngaceh rasiah sorangan anu matak cilaka.
---
Kai teu kalis ku angin:
Unggal jelema awal ahir tangtu bakal pinanggih jeung kasusahan.
---
Kawas kacang ninggang kajang:
Ngomongna tarik tur gancang, biasana ngeunaan ka awewe nu keur ngambek bari nyarekan.
---
Kejo asak angeun datang:
jeung maksud urang, atuh teu talangke deui harita keneh dilaksanakeun.
---
Keur meujeuhna bilatung dulang:
Laleutik keneh pisan keur meujeuhna bareuki dahar.
---
Keur meujeuhna hejo lembok rambay carita:
Keur meujeuhna loba pakaya jeung loba rejeki.
---
Kiruh ti girang kiruh ka hilir:
Lamun anu di luhruna teu balageur jeung teu balener, tangtu nu dihandapna oge milu teu bener milu teu bageur.
---
Kiceupna sabedug sakali:
Pohara lungguhna.
---
Kokoro manggih mulud puasa manggih lebaran:
Anu samumur umur miskin tuluy dina hiji waktu pinanggih jeung kamulyaan atawa rejeki anu gede, sasarina sok kacemekanana nepi ka siga mangpang meungpeung.
---
Kokoro Nyoso, malarat rosa, lebaran teu meuncit hayam:
Kacida miskinna.
---
Kotok bongkok kumorolong, kacingcalang kumarantang, Lauk buruk milu mijah, Piritan milu endogan:
Pipilueun kana hiji kalakuan kulantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng katenjona.
---
Kawas kuda leupas ti gedogan:
Bingung ku kamerdekaan, terus sakama kama nganteur kahayang, ngalajur nafsu, kulantaran euweuh anu ngageuing atawa euweuh nu nyengker.
---
Kujang dua pangadekna:
pagawean anu ngandung dua rupa maksud.
---
Kudu bisa ngeureut neundeun:
Kudu bisa nyukupkeun rejeki atawa pangala anu saeutik.
---
Kudu boga pikir kadua leutik:
Ulah sabongbrong teuing, kudu aya pikir rangkepan, kudu aya rasa curiga.
---
Kulak canggeum:
Milik hade atawa goreng anu geus ditangtukeun ti ajalina keneh ku Gusti Nu Maha Suci.
---
Kaciwit kulit kabawa daging:
Kababawa, katarik kana hiji perkara, keukeuh milu susah, sanajan teu boga salah jeung henteu milu ulubiung perkarana.
---
Kumaha bule hideungna bae:
Kumaha engke bae buktina.
---
Kunang kunang nerus bumi:
Ramana geus teu jeneng deui, di putrana awal ahir aya nu jeneng cara ramana.
---
Kuru cileuh kentel peujit:
Daek tirakat, ngadoakeun budak sangkan sangkan junun.
---
Kawas lauk asup kana bubu:
Gampang asupna kana pagawean tapi pohara hesena hayang kaluar ninggalkeun eta pagawean.
---
Kawas anjing kadempet lincar:
Mere parentah ka batur teu kalawan sabar, malah bari ambek ambekan sagala.
---
Kawas budak rodek hulu:
Teu ngupama, teu ngajenan, teungahargaan pisan.
---
Kawas hayam panyambungan:
Tacan nyaho di kaler kidul, kawantu anyar keneh aya di eta tempat.
---
Kawas nu mulangkeun panyiraman:
Sok nu lain lain, jeung hese ngayakeunana nu dipikayang ku jelema nu tereh ajal, kahayangna sabisabisa kudu dicumponan bae, sanajan matak ngarepotkeun ka ahlina/kulawargana.
---
Kawas siraru jadi:
Pabaliut ku tina lobana, ngeunaan ka jelema.
---
Ka luhur teu sirungan kahandap teu akaran:
Jelema nu jahat, julig jeung dengki mah moal jamuga, moal aya kamajuan boh ngeunaan pangkat, boh rejeki.
---
Kawas nanggeuy endog beubeureumna:
Nyaah teu aya wates wangena, balukarna paur bae nu aya teh, bisi jelema anu dipikanyaah tea pinanggih jeung kasusahan.
---
Katempuhan buntut maung:
Batur anu salahna atawa anu boga dosana, tapi urang anu kudu nyanghareupan balukarna.
---
Kumaha kejebur caina geletuk batuna:
Kumaha jadina bae, henteu jadi pikiran.
---
Katumbukan catur kadatangan carita:
Loba anu embung sabab ngagedekeun jeung ngagugulukeun panyerewedan.
---
Kaceluk ak awun awun kawentar ka janapria, kakoncara ka mancanagara:
Kawentas pisan, kawentar kamana mana
---
Kawas cucurut kaibunan:
Ngeunaan ka jelema anu matak sareukseuk panon.
---
Kajeun pait tungtung amis manan amis tungtung pait:
Tibatan ahirna matak susah, leuwih hade dicaritakeun ti heula naon anu matak pisusaheunana.
---
Kawas wayang pangsisina:
Ngeunaan ka jelema, goreng rupana.
---
Lain ku tulang munding kabeureuyan mah, ku cucuk peda:
Arek cilaka mah ku kasalahan anu leutik oge bisa, teu kudu ku kasalahan anu gede bae.
---
Lauk buruk milu mijah piritan milu endogan:
pipilueun kana hiji kalakuan ku lantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng katenjona.
---
Leutik burih:
Euweuh kawani.
---
Loba teuing jaksa:
Loba teuing anu pinter nu ngatur jeung mapatahan, balukarna matak bingung nu dipapatahan.
---
Leuleus jeujeur liat tali:
Pohara adilna, dina mutus hiji perkara tara beurat sabeulah, jeung loba pertimbanganana.
---
Legok tapak genteng kadek:
Loba luangna pangalamanana jeung kanyahona.
---
Legok tapak genteng kadek:
Loba luangna, loba pangalamanana.
---
Landung kandungan laer aisan:
Gede timbanganana, gede pangampurana.
---
Lain lantung tambuh laku, lain lentang tanpa beja lain leumpang maladra:
Indit ti imah kalawan ngandung maksud anu tangtu, lain lapmah sakaparan paran henteu puguh anu dijugjug.
---
Lauk buruk milu mijah piritan milu endogan:
Pipilueun kana hiji kalakuan kulantaran kabawakeun kubatur, henteu kalawan kahayang sorangan nepi ka goreng katenjona.
---
Leubeut buah hejo daun:
Keur meujeuhna loba rejeki, loba pakaya.
---
Leuleus Jeujeur liat tali:
Memeh mutus hiji perkara salah atawa bener ditimbang timbang heula alus gorengna supaya karasa adil.
---
Leunggeuh cau beuleum:
Teu lutreuk dina ngajalankeun hiji pagawean.
---
Leutik leutik ngagalatik:
Sanajan leutik awakna henteu jangkung tur gede, tapi leber ku wawanen.
---
Leuteik ringkang gede bugang:
Jelema mah teu beunang disapirakeun sabab sanajan leutik warugana, dina aya papaitna atawa bobor karahayuan mah bisa jadi kasusah sarerea.
---
Leutik cahak, gede cohok:
Ari panghasilan saeutik tapi ari pangaluaran mah gede.
---
Leuwi jero beunang diteuleuman, hate jelema najan deet teu kakobet:
Hade gorengna pikiran jelema hese dikira kirana.
---
Lieuk euweuh ragap taya:
Teuing ku miskin nepi ka teu boga naon naon.
---
Lodong kosong ngelentrung:
Kalah ka loba omong bae, ari pangartina mah euweuh.
---
Luhur kuta gede dunya:
Gagah tur beunghar taya kakurang.
---
Lungguh tutut:
Katenjona siga lungguh tapi saenyana mah henteu.
---
Luncat mulang:
Teu beunang dicekelan omonganana, ayeuna kieu engke mah kitu.
---
Hade ku omong goreng ku omong:
Omongan nu hade balukarna hade jeung omongan nu goreng, goreng deui balukarna.
---
Langsung saur bahe carek:
Sok gampang ngagelendeng atawa nyarekan.
---
Ngagulkeun luluhur sorangan:
Mun teu usaha moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup.
---
Mindingan beungeut ku saweuy:
Ari hate goreng, ngan budi parangi marahmay, perluna pikeun mindingan hate nu goreng tea maksudna supaya ulah kaciri tea.
---
Mobok manggih gorowong:
Meunang jalan pikeun ngalaksanakeun kahayang.
---
Mun teu ngakal moal ngakeul:
Mun teu usaha moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup.
---
teri meunang japuh = Nyair hurang meunang kancra:
Kalawan teu disangka sangka meunang milik, darajat atawa kauntungan anu leuwih gede.
---
Moal neangan jurig teu kadeuleu:
Arek nyekel jelema nu aya bae, moal neangan jelema nu euweuh.
---
Miyuni hayam kabiri:
Leutik burih babari sumerah eleh atawa lalaki nu babari sumerah ka awewe.
---
Mere langgir kalieun:
Mere naon naon anu bisa jadi aya pisusaheunana atawa pibahlaeunana.
---
Muncang labuh ka puhu = Kebo mulih pakandangan:
Mulang ka lemburna sabada mang taun taun aya di pangumbaraan/ panyabaan.
---
Manan Leweh mending waleh:
Leuwih hade wakca balakabatan diahir meunang kasusah.
---
Mangpengkeun kuya ka leuwi:
mulang ka lemburna, atawa nitah pindah ka tempat bali geusan ngajadi.
---
Maliding sanak:
Hanteu adil, pilih kasih.
---
Mopo memeh munggang:
Hoream, teu sanggup samemeh prak. Mun teu ngoprek, moal nyapek. Mun teu ngakal moal ngakeul.
---
Mun teu ngarah moal ngarih:
Lamun teu digawe niar kipayah tangtu pisusaheun pikeun hirup.
---
Moal ceurik menta eusi:
Keun bae mawa wadah anu gede oge da lain hayang loba diberena.
---
Monyet kapalingan jagong:
Tukang maling kapalingan, tukang tipu katipu, tukang ngarah nagrinah karoroncodan.
---
Maut nyere ka congona:
Keur ngora senang, tapi ari ka kolotnakeun susah.
---
Marebutkeun paisan kosong:
Marebutkeun hiji perkara anu teu aya hasilna atawa mangpaatna.
---
Malengpeng pakel ku munding, ngajul bulan ku asiwung:
Ngajalankeun (mikarep) hiji perkara anu taya pihasileunana.
---
Mapay ka puhu leungeun:
Mamawa ka kolot atawa ka guru, turtaning kolot atawa guru mah teu nyaho naon naon jeung euweuh patalina saeutik eutik acan.
---
Meungpeun peureum ku ayakan:
Nyaho yen batur teh salah atawa migawe anu dilarang ku Nagara, tapi teu kitu kieu kalahka api api teu nyaho.
---
Meungpeung teugeu harianeun:
Embung pisan tutulung ka batur nu keur susah atawa loba kabutuh.
---
Neukteuk curuk dina pingping:
Ngadakwakeun nu lian, tapi nu ngadakwakeunana meula susah, sabab milu katarik kana perkara, milu adu hareupan jeung hakim.
---
Mipit teu amit ngala teu menta:
Maling boga batur.
---
Maling boga batur:
Miceun nu goreng kulantaran hayang meunang anu alus, tapi tungtungna meunang nu goreng deui bae.
---
Mupugkeun tai kanjut:
Ngetrukeun pangaboga dina waktuna nyunatan atawa ngawinkeun anak anu kacida dipikameumeutna.
---
Ngajul bulan ku asiwung, Mesek kalapa ku jara:
Usaha anu mubadir, moal ngadatangkeun hasil.
---
Ngadu angklung di pasar:
Papaduan nguruskeun nu euweuh mangpa*atna di hareupeun jalma loba.
---
Ngadu ngadu rajawisuna:
Mawakeun omongan si A ka si B jeung sabalikna, temahna si A jeung si B pasea, parerea omong.
---
Ngagulkeun payung butut:
Ngagulkeun luluhur sorangan.
---
Nulungan anjing kadempet:
Nulungan jelema nu teu boga pisan rasa tumarima.
---
Ngadaweung ngabangbang areuy:
Pohara nineungna kana jaman nu geus kasorang nepi ka matak waas pacampur jeung sedih.
---
Nu asih dipulang sengit, nu haat dipulang moha:
Nu hade jeung loba jasana ka diri urang, dinyenyeri ku urang, ku omongan atawa ku kalakuan anu goreng.
---
Ngaliarkeun taleus ateul:
Ngabeja bejakeun kagorengan atawa kajahatan batur.
---
Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam:
Ngaraeh jeung darehdeh ka deungeun, sabab hayang kapuji, tapi teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa ka baraya sorangan.
---
Nginjing sila, bengkok sembah:
Goreng hate, teu satia ka anu jadi pamingpinatawa dunungan.
---
Ngusap birit, bari indit:
Kulantaran ambek nyedek atawa era paraa, leos bae indit, teu amit heula ka anu araya didinya.
---
naheun bubu pahareup hareup:
Dina pangabutuh silih injeuman duit.
---
Ngabudi ucing:
Teu wani nembongkeun atawa ngedalkeun kahayang atawa kadeudeuh.
---
Ngodok liang buntu:
Hese cape taya gawe, susah payah taya guna, sanajan tihothat oge moal atawa henteu beubeunangan.
---
Nyolok mata buncelik:
Nganyenyeri, ngahina atawa ngawiwirang di hareupeunana.
---
Nu burung diangklungan, nu edan dikendangan:
Ngahaminan omongan atawa carita batur, sanajan ceuk hate sorangan eta omongan atawa carita teh salah.
---
Nu borok dirorojok, Nu titeuleum disimbeuhan:
Nu keur susah ditambah kasusahanana, nu keur nyeri ditambah kanyerina.
---
Nyeungeut damar di suhunan:
Mintonkeun kakayaan, atawa barangbere supaya dipuji.
---
Nyieun catur taya dapur:
Nganggit hiji dongeng nu teu aya galurna.
---
Ngadeupaan lincar:
Ngadeukeutan anu keur sidekah atawa kariaan, supaya katenjo ku anu boga imah jeung diajak dahar.
---
Nyieun pucuk ti girang:
Pangheulana neangan piaseaeun.
---
Nangkeup mawa eunyeuh:
Mawa cilaka ka jelema anu dipentaan tulung jeung geus nulungan ka urang.
---
Ngagandong kejo susah nyatu:
Loba ari titaheun mah boh anak boh bujang ngan hanjakal ku hese nitah, euweuh nu daekeun ari dititah teh.
---
Nyium bari ngegel:
1. Omongannana hade ngan hate jeung maksudna goreng. 2. salakina dipisobat ari pamjikanana dibogohan atawa sabalikna.
---
Ngagedag bari mulungan:
Nanyakeun hiji perkara ka batur anu urang tacan nyaho, tapi embung kanyahoan yen urang tacan nyaho, kulantaran kitu api api geus nyaho bae.
---
Nyalindung ka gelung:
Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana.
---
Nya ngagogog nya mantog:
Nya nitah ka batur nya prak kumanehna.
---
Nyieun heuleur jeroeun huma:
Henteu raket jeung dulur pahare hare bae.
---
Nyanghulu kajarian:
Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna atawa pangartina.
---
Nya di hurang nya dikeuyeup:
Di unggal jelema oge taya bedana, sarua bae, mungguhing wiwirang atawa katugenah hate mah boh di menak boh disomah sarua bae.
---
Ngadek sacekn, nilas saplasna:
Ngomong/nyarita anu teu dileuwihan atawa dikurangan.
---
Ngarep ngarep kalangkang heulang:
Ngarep ngarep hiji perkara anu kacida banggana jeung sudah pihasileunana.
---
Ngeplek jawer, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri:
Leutik burih, borangan, sieunan, kecing.
---
Ngarep ngarep bentang ragrag:
Ngarep ngraep nu pamohalan bakal kasorang atawa kajadian.
---
Nu edan dikendangan, nu burung diangklungan:
Ngahamina carita tukang wadul.
---
Ninggang kekecrak:
Keur mah goreng rupana, goreng laku lampahna deuih.
---
Ngeupeul ngahuapan maneh:
Lungas lengis mikawelas mikaasih ka diri sorangan, supaya batur welaseun jeung nulungan ka urang.
---
Ngodok liang jero:
Teu hasil enggoning nyiar rejeki, kaditu kadieu luput bae.
---
Ngadagoan kuah beukah:
Ngadagoan pasesaan kadaharan ( Hal ieu ngan wungkul tukang babantu di imah batur bae, anu saenyana mah ayana tukang babantu teh henteu perlu)
---
Ngukur ka kujur nimbang ka awak:
Ngaluarkeun duit pikeun kaperluan hirup, pakan, pake jste disaluyukeun jeung pangala.
---
Ngukut kuda kuru ari geus gede sok nyepak:
Ngukut bujang anu tadina pohara balangsakna, susak dahar susah make, tapi ari geus mulya awak lintuh jeung pake hade, ngalawan ka anu jadi dunungan.
---
Nete porot ngeumbing lesot:
Cukup ari ihtiar mah kalawan mangrupa rupa akal tarekah tapi teu hasil bae.
---
Ngaliarkeun taleus ateul:
Ngabeja bejakeun kagorengan batur atawa kajahatan anu lian.
---
Nimu luang tinu burang:
Nambahan luang atawa pangarti waktu keur pinanggih jeung kacilakaan atawa hukuman.
---
Nini nini dikeningan, awewe randa dihiasan:
Ngamahalkeun barang naon bae anu geus ruksak.
---
Nyeri beuheung sosonggeteun:
Pohara ngarep ngarepna, tapi anu diarep arep teu jol bae datang.
---
Nyiruan mah teu resepeun nyeuseup nu pait:
Lumrahna manusa teu resep reureujeungan jeung nu teu boga.
---
Ngadagoan uncal mabal:
Ngadagoan jeung mikahayang kana rejeki tapi sungklan ihtiar pikeun ngadatangkeun eta rejeki.
---
Nincak parahu dua:
Ngadunungan ka duaan atawa boga dua pausahaan.
---
Nya picung nya hulu maung:
Nu nanya jeung nu ngajawab teu sapagodos, pananya jeung jawaban pasalia, henteu nyambung.
---
Nyalindung ka gelung:
Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana, nu dipalar milu hirup senang, teu karana hese jeung cape.
---
Nyieun pucuk ti girang:
Neangan pilantaraneun pasea, parebut bebeneran.
---
Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan:
Nu keur susah ditambah deui kasusahna.
---
Nyaeuran gunung ku taneuh, sagara ku uyah:
Nambahan kauntungan atawa kakayaan ka anu geus beunghar.
---
Nyaliksik ka buuk leutik:
Nyusahkeun, peperedih atawa pepentaan ka jelema anu sahandapeun darajatna jeung pangabogana.
---
Nyair hurang meunang kancra:
Sugan the rek meunang kauntungan, kamuliaan atawa bagja anu leutik manahoreng meunang kauntungan atawa bagja anu gede.
---
Nyanggakeun suku genteng belokeun, beuheung teukteukeun, disiksik dikunyit kunyit, dicacag diwalang-walang:
Sumerah, masrahkeun diri rek dibeureum rek dihideung kari kumaha didinya bae, dina rumasa geus salah atawa rumasa boga dosa.
---
Nete semplek nincak semplak:
Ninggang dina salah jeung rugi bae, turug turug kasusah nambahan deuih.
---
Nyeungeut damar di suhunan:
Kulantaran pupujieun ari ka deungeun mah darehdeh jeung mere maweh, tapi ari kabaraya atawa ka dulur sorangan mah sabalikna haseum budi jeung koret deuih.
---
Nyeungseurikeun upih ragrag:
Akey akeyan nyeungseurikeun batur, dumeh buuk geus bodas huntu geus ompong, tonggong geus bengkung turtaning ieu the kahareup mah ku urang sarerea bakal kasorang.
---
Nyiar batuk piaraheun:
Nyiar pigujrudeun, pipaseaeun.
---
Nyiuk cai ku ayakan:
Pagawean nu mubadir, moal ngahasilkeun naon naon.
---
Nyuhun nanggung ngelek ngegel:
Rebo pisan, babawaanana loba naker.
---
Ngaliarkeun taeus ateul:
Ngucah ngaceh perkara atawa rasiah batur anu matak ribut jeung teu ngeunah ka sarerea.
---
Nangtung kariung ngadeg karageman:
Ngariung rarageman ngabadamikeun hiji perkara.
---
Nu tani kari daki, nu dagang kari hutang:
Nu tani jeung nu dagang sarua ripuhna, euweuh nu mulya.
---
Nyuhunkeun bobot pangayon timbang taraju:
Menta pangampura jeung menta timbangan da geus puguh rumasa ari salah jeung dosa mah.
---
Nepakeun jurig pateuh:
Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
---
Nepakeun jurig pateuh:
Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
---
Nete taraje, nincak hambalan:
Kudu merenah, lamun aya uruskeuneun teh urang kudu datang ka nu handap heula, kakara terus kaluhur.
---
Nete semplek nincak semplak:
Kieu salah kitu salah.
---
Nepak cai malar ceret:
Ngomongkeun jeung ngagogoreng batur, supaya batur teh ragrag ngarana jeung kawentar kagorenganana.
---
Neukteuk mari anggeus, rokrok pondokeun peunggas harupateun:
Heuras hatena teu sabar dina nyanghareupan rupa rupa kasusahan jeung babari luluasan.
---
Neundeun piheuleut nunda picela:
Neangan pilantaraneun supaya jadi goreng supaya temahna papisahan teu ngahiji deui.
---
Nyicikeun cai, murulukeun lebu:
Turun cadu (cacaduan), pantang ngalampahkeun hiji perkara anu dilarang ku luluhur.
---
Nyokot lesot ngeumbing porot:
Teu aya usaha anu ngahasilkeun.
---
Nyolok mata buncelik:
Nganyenyeri ka batur ku omongan atawa ku laku lampah goreng di hareupeunana.
---
Nuju hirup ninggang wirahma:
Ngeunaan ka jelema anu keur alus milik.
---
Noong ka kolong:
Leutik hate, leutik pangharepan.
---
Nyukcruk walungan mapay mapay wahangan:
Kalawan taliti pisan nalungtik luluhur, imeut pisan pancakakina.
---
Nu edan dikendangan, nu burung diangklungan:
Ngahamina carita tukang wadul.
---
Nepakeun jurig pateuh:
Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
---
Omong harus batan goong:
Beja the gancang naker nerekabna, malah sasarina mah beja anu nerekab teh leuwih hebat batan aslina.
---
Owah gingsir:
Hanteu tetep, henteu ajeg, gunta ganti pamadegan.
---
Paanteur anteur julang:
Silih anteur nepi ka aya dua tilu kalina.
---
Pait daging pahang tulang:
Cageur teu keuna ku panyakit naon bae.
---
Paluhur luhur diuk:
Pagede gede kauntungan dina nyiar kipayah.
---
Piit ngeundeuk ngeundeuk pasir:
Mikarep kaanu lain babadna, tangtu moal kasorang.
---
Pagirang girang tampian:
Paunggul unggul nyiar rejeki, teu daek silih seblokan.
---
Pakotrek iteuk:
Laki rabi ti ngongora napi kakolot pisan, pada pada geus jadi aki-aki nini-nini.
---
Pipilih meunang nu leuwih koceplak meunang nu pecak:
Milih kalawan ati ati pisan ku lantaran hayang meunang nu leuwih hade, ngan ahirna meunang nu leuwih goreng
---
Pur kuntul kari tunggul, lar gagak kari tunggak, tunggak kacuwatan daging:
Dian cidrana anu diboreha, boreh anu katempuhan, kudu mayaran hutang anu dipangnanggungkeun.
---
Paheuyeuk heuyeuk leungeun:
Silih bantuan, silih belaan, silih tulungan.
---
Papadon los ka kolong:
Cidra jangji, teu nedunan jangjina.
---
Pait daging pahang tulang:
Carang gering.
---
Panday tara bogaeun bedog:
Sasarina ari tukang mah sok tara bogaeun.
---
Pacikrak ngalawan merak:
Tangtu elehna sabab nu leutik ngalawan anu gede.
---
Pelengkung bekas nyalahan:
Ari keur ngora keneh bageur tapi kakolotnakeun jadi teu bageur.
---
Peureum kadeuleu beunta karasa:
Inget bae, teu bisa poho. Boasana mah lain kana barang tapi ka jelema anu dipikancinta.
---
Pipilih meunang nu leuwih koteplak meunang nu pecak:
Milih kalawan taliti naker, kulantaran hayang meunang nu pang alusna, tapi temahna meunang nu panggorengna.
---
Pinter aling laing bodo:
Pinter tapi embung kanyahoan ku batur, kusabab eta nyeta nyeta anu bodo.
---
Puasa manggih lebaran:
Anu saumur umur miskin tuluy dina hiji waktu papanggih jeung kamuliaan, atawa
manggih rejeki anu gede.
---
Pupulur memeh mantun:
Menta ganjaran memeh aya jasa atawa menta buruhan memeh prak digawe.
---
Puraga tamba kadengda:
Migawe hiji pagawean henteu jeung enya enya. Henteu ngandung maksud supaya hade hasilna ieu mah pada ulah dipaido bae.
---
Pada rubak sisi samping:
Sarua bae pada loba luangna, pada loba pangalamanana.
---
Piruruhan katengahimahkeun:
Nu dusun didikan dibawa kana pasamoan.
---
Pagirang girang tampian:
Paunggul unggul dina neangan pangupa jiwa.
---
Pida cai pindah tampian:
Robahna tempat matuh robah adat jeung kabiasaan.
---
Rumbak kuntieun:
Henteu lengkep, aya bae anu kurang nu matak cua kana hate.
---
Rup ku padung rap ku lemah, katuruban ku taneuh beureum:
Maot. Sasarina ngeunaan kanyeri anu satungtung hirup moal poho sanajan nepi ka maot.
---
Raweuy beuweungeun rambay alaeun:
Loba dahareun da loba pepelakan.
---
Rusuh luput gancang pincang:
Migawe naon bae anu rurusuhan, temahna matak kaduhung sabab hasilna teu matak nyugemakeun.
---
Rumbak caringin di buruan:
Dina hiji kasusah atawa karerepet geus boga teu boga kolot anu mepelingan ka urang.
---
Seukeut ambeu seukeut deuleu:
Loba matamatana jeung pinter nyusud perkara (keur pagawean pulisi).
---
Sentak badakeun:
Teu ceehan dina gawe, mimiti pohara getolna, tapi beuki lila beuki ngedul nu tungtungna teh diantep teu dipigawe pisan.
---
Sabuni buni anu ngising:
Sanajan dibunian atawa disumputkeun oge ari laku lampah anu goreng mah awal akhir sok kudu knyahoan bae.
---
Sereg dipanto logor diliang jarum:
Nyingkahan hirup kumbuh jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaera, betahna dinu suni nu teu aya jelema.
---
Sagalak galakna macan taru nyatu anakna:
Sanajan pohara bengisna nu jadi indung-bapa, umuna tara tega ka anu jadi anak.
---
Saherang herangna cai beas:
Galibna hate teh hese pisan beresihna ka jelema anu geus bukti tas nganyernyeri ka urang.
---
Sakecap kadua gobang:
Gampang ngambek jeung gampang ngadek deuih.
---
Sakririciking duit sakocopoking bogo:
Naon bae anu matak narik kana hate urang.
---
Sibanyo laleur:
Ledis pisan, teu nyesa saeutik eutik acan.
---
Satengah buah leunca:
Teu jejeg ingetan, langlang lingling, kurang saeundan.
---
Sapu nyere pegat simpay:
Paturay papisahan.
---
Saumur nyunyuhun hulu:
Saumur hirup rumingkang di bumi alam.
---
Sengserang padung:
Ngeunaan awewe atawa lalaki anu boga keneh napsuna cara baheula keur ngora keneh, sasarina aya di jelema nu geus kolot, nu tereh paeh.
---
Sagolek pangkek sacangreud pageuh:
Hanteu cidra kana jangji.
---
Seuneu hurung dipancaran:
Nu keur nafsu, heug ditambahan pisan pikakeuheuleun, tangtu bae ngambekna jadi tambah.
---
Saungkab peundeuy:
Omongan anu pondok tur kurang manis.
---
Sabobot sapihanean:
Sauyunan, sapapait samamanis sabagja sacilaka.
---
Saluhur luhur punduk tara ngaliwatan hulu:
Sapinter pinterna murid pangartina moal ngaluhuran guru.
---
Sareundeuk saigel sabobot sapihanean sabata sarimbangan:
Sauyunan, layeut, tara aya pacengkadan.
---
Sangsara di geusan betah:
Teuing ku miskin, teu boga naon naon pisan kulantaran geus embung digawe nyiar kipayah. Anehna the ari hirup mah hayang keneh.
---
Sereg dibuana logor diliang jarum:
Kulantaran loba kasalahan atawa dosa, embung cicing di nu rame, sabab sieun, karesepna the di nu suni, nu euweuh jelema.
---
Seuneu hurung cai caah:
Keur ambek, keur amarah, keur napsu.
---
Seuseut batan neureuy keueus:
Hese pisan
---
Sirung ngaliwatan tunggul:
Darajat atawa milik anak ngaliwatan bapa.
---
Sosoroh ngadon kojor:
Kikiriman ku lantaran aya pangarahan tapi boro boro meunang kauntungan, kalahka meunang wiwirang jeung karugian.
---
Seukeut tambang manan gobang:
Sakumaha gagahna wanina jeung ngalawana oge jalma jahat mah awal ahir tangtu katangkep pulisi.
---
Saherang herangna cibeas, moal herang cara cisumur:
Sasarina lamun geus aya pacengkadan sok tara hade deui cara bareto samemeh aya pacengkadan.
---
Teu puguh alang ujurna:
Teu puguh entep seureuhna, teu beres lain kitu kuduna.
---
Teu diambeuan:
Teu dipikarisi, teu dipikagimir.
---
Tikoro andon peso:
Ngdeukeutan jelema nu bakal ngahukum atawa nganyenyeri ka diri urang.
---
Tototpong heureut dibeber beber, tangtu soeh:
Nyukupan ku pangala nu sakitu saeutikna, tangtu bae matak jadi susah, lamun rejeki atawa pangala saeutik, ari keperluan jeung pangaluaran anu sakitu lobana.
---
Teu mais teu meuleum:
Teu aya patalina pisan, teu pipilueun.
---
Teu nyaho di alif bingkeng:
Bodo teu bisa maca-maca acan, da teu sakola.
---
Teu ngalarung nu burung, teu nyesakeun nu edan:
Ngalajur nafsu ka awewe, ka anu halal jeung anu haram oge disaruakeun bae.
---
Teu busik bulu salambar:
Teu rogreg rogreg, malah unggul dina juritna.
---
Teu didingding kelir:
Teu dibuni buni, ditembrakeun bae, teu dirasiahkeun.
---
Teu gugur teu angin:
Samemeh kajadian naon naon, teu aya pisan beja, lantaran atawa ciciren.
---
Taya halodo panyadapan:
Terus bae digelendeng atawa dicarekan.
---
Teui hir teu walahir, teu kakak, teu caladi teu aro aro acan:
Teu baraya, teu kaka, teu adi teu alo alo acan. Deungeun deungeun tulen.
---
Teu nginjeum ceuli teu nginjeum mata:
Ngadenge jeung nenjo sorangan lain cenah jeung baruk.
---
Tinggar kalongeun:
Teu sieun atawa teu nurut kulantaran remen teuing digelendeng atawa dicarekan.
---
Teu beunang dikoet kunu keked:
Teuing ku koret, tara pisan tutulung ka nu butuh tatalang ka nu susah.
---
Teu jejeg ingetan, langlang lingling, kurang saeundan:
Menta dihampura tina rumasa geus salah atawa boga dosa.
---
Teu aya sarebuk samerang nyamu:
Teu aya saeutik eutik acan.
---
Teu mais teu meuleum:
Teu pipilueun teu aya patalina naon naon.
---
Tunggul diparud catang dirumpak:
Euweuh anu dipikaserab, terus bae ngalajur nafsu.
---
Ti peuting kapalingan ti beurang kasayaban:
Sababaraha kali karurugian atawa karoroncodan.
---
Teu boga pikir rangkepan:
Teu boga curiga saeutik eutik acan.
---
Tungkul ka jukut tanggah ka sadapan:
Junun nyanghareupan pagawean anu dipilampah, teu kaganggu ku naon naon.
---
Taya halodo panyadapan:
Taya eureuna digelendeng atawa di dicarekan.
---
Titip diri sangsang badan:
Mihapekeun maneh.
---
Teu dipiceun sasieur:
Sarua pisan teu aya bedana saeutik eutik acan.
---
Tamiang meulit ka bitis:
Meunang wirang ku lantaran ngucah ngaceh rasiah batur.
---
Tamplok batokeun:
Berehan teuing nepi ka urang mah susah.
---
Teu ditari teu ditakon:
Teu dipalire diantep bae, teu ditanya tanya acan.
---
Teu jauh ti tihang juru teu anggang ti tihang tengah:
Nya goreng rupana nya goreng kalakuanana sok daek pulang paling.
---
Tiis ceuli herang mata:
Ngeunah hate kulantaran ngeunah deudeuleuan jeung dedengean
---
Tipu keling ragaji Inggris:
Pinter dina kajahatan, pinter dina ngbobodo atawa nipu.
---
Titirah ngadon kanceuh:
Sejana nyiar kasenangan, tapi jadina pinanggih jeung kasusah nu leuwih gede.
---
Teu cari ka Batawi tapi ka salaki:
Hakan pake hayang ti salaki.
---
Tugur tundang cuntang gantang:
Ngajalankeun pagawean pikeun Nagara, babakti ka nagara.
---
Tunggul sirungan, catang supaan:
Aya kajadian anu goreng atawa matak teu genah ahirna.
---
Teu wawuh wuwuh pajauh, teu loma tambah paanggang:
Sing wawuh tur sing loma sabab balukarna alus pisan.
---
Ulah kabawa ku sakabakaba:
Ulah kabawa ku nu teu puguh, maksudna kabawa jurig, dedemit.
---
Ulah beunghar memeh boga:
Ulah adigung nyeta nyeta anu beunghar, turtaning henteu atawa tacan boga pakaya.
---
Ulah tiis tiis jahe:
Kudu iatna, kudu cingceung.
---
Ulah muragkeun duwegan ti luhur:
Masing nyaah kana rejeki meunang hese cape ladang kesang, pacuan arek dimonyah monyah.
---
Ulah unggut kalinduan ulah gedag kaanginan:
Ulah kagoda, ulah kaganggu atawa kabengbat ku rupa-rupa, lamun urang keur nyanghareupan hiji maksud anu hade.
---
Ulah cara ka kembang malati kudu cara ka picung:
Ulah sok bosenan ari ka pamajikan teh, hadena mah ti keur ngora keneh nepi ka geus kolot teh, lain beuki lila beuki bosen tapi kudu beuki lila beuki welas asih.
---
Ulah cara ka malati kudu cara ka picung:
Ulah ngurangan kanyaah kudu beuki lila beuki nyaah.
---
Uyah tara tees kaluhur:
Galibnma sifat indung bapa anu harade atawa anu goreng sok diturunkeun ka anak incuna.
---
Ulah pangkat memeh jeneng:
Ulah adigung adiguna hayang nyaruaan ka nu geus jeneng.
---
Uncal tara ridu ku tanduk:
Duduluran karumpul kabeh.
---
Wiwirang di kolong catang nya gede nya panjang:
Wiwirang nu pohara gedena.
---
Waspada permana tingal:
Bisa nyaho kana naon naon anu bakal kajadian
---
Tidak ada komentar:
Posting Komentar